ސީރިއާގެ އަސަދުގެ ވެރިކަން ވައްޓާލި ހަނގުރާމައިގެ ލީޑަރު އަބޫ މުހައްމަދު އަލް ގޯލާނީ އަކީ ކާކު ހެއްޔެވެ؟

ސޫރިޔާގެ ރައީސް ބައްޝާރު އަސަދުގެ ވެރިކަން ވައްޓާލި ހަނގުރާމަވެރި ލީޑަރު އަބޫ މުހައްމަދު އަލް ގޯލާނީ، އަލްގައިދާއާ ޒަމާނުއްސުރެ އޮތް ގުޅުން ދޫކޮށްލައި، ގިނަ ބަޔަކާއި ޓޮލަރެންސްގެ ޗެމްޕިއަނެއްގެ ގޮތުގައި ސިފަކުރުމަށް އެތައް އަހަރެއް ހޭދަކުރައްވައިފި އެވެ. އާދީއްތަ ދުވަހު ދިމިޝްގަށް ވަދެވަޑައިގަތުމުން، އޭނާގެ ނޯމް ޑި ގުއޭރޭ ވެސް ތިރިކުރައްވައި،އޭނާ މުހާތަބުކުރީ އޭނާގެ އަސްލު ނަން ކަމުގައިވާ އަހްމަދު އަލް ޝަރާ އެވެ.

ދިމިޝްގުގެ ކޮންޓްރޯލް ހަނގުރާމަވެރިންގެ ބާރުގެ ދަށަށް ގަޮސްފައިވާއިރު، އަސަދު ފިލައިގެން ގޮސްފައިވަނީ ފޮރުވިގެން ކަމަށާއި، އާއިލާގެ އަނިޔާވެރިކަމުގެ ތެރޭގައި 50 އަހަރު ހޭދަކުރުމަށްފަހު ފުރަތަމަ ފަހަރަށް މިއީ ސީރިއާގެ ވެރިކަން ކުރާނީ ކިހިނެއްތޯ މިއީ ހުޅުވާލެވިފައިވާ ސުވާލެކެވެ.

މިހާ ގިނަ އަހަރުތަކަށްފަހު މިސްކިއްތަށްވެސް ހުޅުވީ ގޮލާނީ އެވެ.

ސޫރިޔާއަކީ އަސަދުގެ ދައުލަތާއި އެތައް އަހަރެއްގެ ހަނގުރާމައިގެ ސަބަބުން އެކަކު އަނެކަކާ ދެކޮޅަށް ގިނަ ފަހަރަށް ކުރިމަތިލާން ޖެހިފައިވާ އެތައް ނަސްލަކާއި ދީނީ މުޖުތަމައުތަކެއް ދިރިއުޅޭ ގައުމެކެވެ. އަދި ތަފާތު ހަތިޔާރު އެޅި ފެކްޝަންތަކުގެ ތެރޭގައި އެ ގައުމު ބައިބައިވެފައިވާއިރު، ރަޝިޔާ އާއި އީރާނުން ފެށިގެން އެމެރިކާ އާއި ތުރުކީ އަދި އިސްރާއީލާ ހަމައަށް ބޭރުގެ ބާރުތައް ވެސް މިކްސްގައި އަތް އަޅާފައި ވެ އެވެ.

ދިމިޝްގުހިފުނުތާ ގަޑިއިރުތަކެއް ފަހުން އުމުރުން 42 އަހަރުގެ އަލް ޝަރާ ފުރަތަމަ ފަހަރަށް އެ ސިޓީގެ ލޭންޑްމާކް އުމަވީ މިސްކިތަށް ވަޑައިގެން އަސަދު ވެއްޓުމަކީ "އިސްލާމީ ގައުމަށް ލިބުނު ކާމިޔާބީއެއް" ކަމަށް ކަނޑައެޅުއްވި އެވެ. ބަޣާވާތުގެ އިސް ކޮމާންޑަރެއް ކަމަށްވާ އަނަސް ސަލްޚާދީ ދައުލަތުގެ ޓީވީއަށް ވަޑައިގެން ވިދާޅުވެފައިވަނީ ސީރިއާގެ ހުރިހާ ފިކުރަކަށް އަޅުގަނޑުމެން ދޭ މެސެޖަކީ ސީރިއާއަކީ އެންމެންނަށް ވެސް އޮތް ތަނެއް ކަމަށެވެ.

އެމެރިކާއިން ޓެރަރިސްޓެއްގެ ގޮތުގައި ލޭބަލްކޮށްފައިވާ އަލް ޝަރާ އާއި އޭނާގެ ހަނގުރާމަވެރި ބާރު ކަމަށްވާ ހަޔާތު ތަހްރީރު އަލް ޝާމް ނުވަތަ އެޗްޓީއެސް - އޭގެ ތެރެއިން ގިނަ ހަނގުރާމަވެރިންނަކީ ޖިހާދީން - މިހާރު ވަނީ ބޮޑު ސޫރިޔާ މިނިވަންކިރުމަށް ބިޑުރޯލެއް ކުޅެއެ ގޮތުގައި ސާބިތުވެފަ އެވެ.

ވާދަވެރިންނާއި ކުރީގެ ބައިވެރިން ނައްތާލުމުގައި ހަރުކަށި ފިކުރުގެ ޖަމާއަތްތަކުގެ މެދުގައި އޭނާ ވަނީ މަކަރު ހަދާފަ އެވެ. އޭނާ މަސައްކަތް ކުރެއްވީ ބައިނަލްއަގްވާމީ ސަރުކާރުތަކުގެ މައްޗަށް ކާމިޔާބު ހޯދުމަށާއި ސީރިއާގެ ދީނީ އަދި ނަސްލީ މައިނޯރިޓީންނަށް ޔަގީންކަން ދިނުމަށް އިދްލީބް ހިންގަމުން އަންނަ އޭނާގެ ޑި-ފެކްޓޯ "ސެލްވޭޝަން ގަވަމެންޓް" ގެ ތަސައްވުރު ޕޮލިޝް ކުރުމަށެވެ. އަދި އެކި ޤަބީލާތަކާއި އެހެނިހެން ޖަމާޢަތްތަކާ ގުޅުން ބަދަހިކުރެއްވިއެވެ.

"ސީރިއާއަށް ހައްގުވަނީ އިންސްޓިޓިއުޝަނަލް ވެރިކަމުގެ ނިޒާމެއް، އެންމެ ވެރިޔަކު އާބިޓްރަރީ ނިންމުންތައް ނިންމާ އެއްވެސް ފަރާތެއް ނޯންނާނެ،" އަސަދު ވެއްޓުމަށް ފަހު އެޗްޓީއެސް އުވާލުމުގެ ފުރުސަތު އޮތް ކަމަށް މިދިޔަ ހަފުތާގައި ސީއެންއެން އަށް ދެއްވި އިންޓަވިއުއެއްގައި އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.

ބަހުން ޙުކުމް ނުކުރާށެވެ! ޢަމަލުތަކުން ޙުކުމް ކުރާށެވެ!

އަލްގޯލާނީގެ ފެށުން އިރާގުގައި

ހަރުކަށި ފިކުރުގެ ސަފުތަކުގެ ތެރެއިން އުފެދުނު ދުވަސްވަރު އަލްޝަރާ އަށް އެނގުނީ އޭނާ ގެންގުޅުއްވި ޖިހާދީ ނަމުން ކަމަށްވާ އަބޫ މުހައްމަދު އަލް ގޯލާނީ އެކަންޏެވެ. އަލްޤައިދާއާ އޭނާގެ ގުޅުން ދިގުދެމިގެން ދިޔައީ 2003 ވަނަ އަހަރު އިރާގުގައި އެމެރިކާ ސިފައިންނާ ހަނގުރާމަކުރަމުން ދިޔަ ހަނގުރާމަވެރިންނާ ގުޅިވަޑައިގަތުމުންނެވެ. އެމެރިކާގެ އަސްކަރިއްޔާއިން ސޫރިޔާއަށް ނިސްބަތްވާ މީހާ ހިފެހެއްޓި ނަމަވެސް އޭނާ ހުރީ އިރާގުގައެވެ. އެ ދުވަސްވަރު އަލްގައިދާއިން ވަނީ އެއްވިސްނުމުގެ ޖަމާއަތްތައް ފޭރިގަނެ އަބޫބަކުރު އަލް ބަޣުދާދީ އިސްވެ ހުންނަވައިގެން ހައްދުފަހަނައަޅާފައިވާ އިސްލާމިކް ސްޓޭޓް އޮފް އިރާގު އުފައްދައިފަ އެވެ.

2011 ވަނަ އަހަރު ސޫރިޔާގައި އަސަދާ ދެކޮޅަށް އާންމުންގެ މެދުގައި އުފެދުނު ބަޣާވާތެއްގެ ސަބަބުން ސަރުކާރުގެ އަނިޔާވެރި ހަރުކަށި ފިކުރުތަކެއް އުފެދި، މުޅިން ހަނގުރާމަކުރަން ފެށިއެވެ. އަލްގޯލާނީގެ މަޝްހޫރުކަން އިތުރުވެގެން ދިޔައީ އަލްބަޣުދާދީ ސޫރިޔާއަށް ފޮނުއްވައި ނުސްރާ ފްރަންޓްގެ ނަމުގައި އަލްގައިދާގެ ގޮފިއެއް ޤާއިމުކުރެއްވުމުންނެވެ. އެމެރިކާއިން ވަނީ އާ ޖަމާއަތަކީ ޓެރަރިސްޓް ޖަމާއަތެއްގެ ގޮތުގައި ލޭބަލްކޮށްފަ އެވެ. އެ މަގާމު އަދިވެސް ދެމިއޮންނާނެ ކަމަށާއި އެމެރިކާ ސަރުކާރުން ވަނީ އޭނާއަށް 10 މިލިއަން ޑޮލަރުގެ އިނާމެއް ދީފަ އެވެ.

ނުސްރާ ފްރަންޓާއި ސޫރިޔާގެ ހަމަނުޖެހުން

2013 ވަނަ އަހަރު ސޫރިޔާގެ ދާޚިލީ ހަނގުރާމަ އިތުރަށް ހޫނުވަމުން ދިޔަވަރަކަށް އަލްގޮލާނީގެ އުންމީދުތައްވެސް ވަނީ އިތުރުވެފައެވެ. އޭނާ ވަނީ ނުސްރާ ފްރަންޓް އުވާލައި، އިރާގުގައި އަލްގައިދާ އިން ހިންގަމުން އަންނަ އޮޕަރޭޝަނާ އެއްކޮށް، އިސްލާމިކް ސްޓޭޓް އޮފް އިރާގު އެންޑް ސީރިއާ ނުވަތަ އައިއެސް އުފައްދަން އަލް ބަޣުދާދީ ގޮވާލެއްވި ގޮވާލުންތަކަށް ނުކިޔަމަންތެރިވެވަޑައިގެންފަ އެވެ.

ނަމަވެސް އަލްގޯލާނީ ވަނީ ފަހުން އައިއެސްއާ ވަކިވި އަލްގައިދާއަށް ވަފާތެރިވުމަށް ވައުދުވެވަޑައިގެންފަ އެވެ. ނުސްރާ ފްރަންޓުން ވަނީ އައިސިސްއާ ހަނގުރާމަކޮށް، ސޫރިޔާގެ ހަތިޔާރު އެޅި އަސަދަށް ދެކޮޅު މީހުންގެ މެދުގައި އޮތް ވާދަވެރިކަން ނައްތާލައިފަ އެވެ.

އަލްގޯލާނީ 2014 ވަނަ އަހަރު ދެއްވި ފުރަތަމަ އިންޓަވިއުގައި މޫނު ނިވާކޮށްގެން ހުންނެވި އިރު ގަތަރުގެ ނެޓްވޯކް އަލްޖަޒީރާގެ ރިޕޯޓަރަކާ ވާހަކަ ދައްކަވަމުން ވިދާޅުވީ ހަމަނުޖެހުންތައް ނިމުމަކަށް ގެނައުމަށް ޖެނީވާގައި ބޭއްވި ސިޔާސީ މަޝްވަރާތަކަށް ދެކޮޅު ހެއްދެވި ކަމަށެވެ. އޭނާގެ އަމާޒަކީ އިސްލާމީ ޝަރީޢަތުގެ ދަށުން ސޫރިޔާގައި ވެރިކަން ކުރާތަން ފެނުން ކަމަށާއި އެޤައުމުގެ އަލަވީ، ޝީއީ، ޑްރޫޒް އަދި ކްރިސްޓިއަން މައިނޯރިޓީންނަށް ޖާގައެއް ނެތްކަން އޭނާ ވަނީ ހާމަކުރައްވާފައެވެ.

ބާރުތައް އެއްކޮށް ރީބްރޭންޑް ކުރުން

2016 ވަނަ އަހަރު އަލްގޯލާނީ ފުރަތަމަ ފަހަރަށް އޭނާގެ މޫނު އާންމުންނަށް ހާމަކުރީ އޭނާގެ ޖަމާއަތުން އަމިއްލަ އަށް ޖަބްހަތު ފަތޭހް އަލް ޝާމްގެ ނަން ބަދަލުކޮށް، އަލްގައިދާއާ އޮންނަ ގުޅުން ކަނޑާލަމުންދާކަން އިއުލާން ކުރި ވީޑިއޯ މެސެޖެއްގަ އެވެ.

"މި އާ ޖަމިއްޔާއަކީ ބޭރުގެ އެއްވެސް ފަރާތަކާ ގުޅުމެއް އޮންނަ ޖަމިއްޔާއެއް ނޫން،" އަސްކަރީ ފޭރާމާއި ފަގުޑި އަޅައިގެން ވީޑިއޯކޮށްފައިވާ ވީޑިއޯގައި އޭނާ ބުނެފައިވެ އެވެ.

މިފިޔަވަޅުގެ ސަބަބުން ހަނގުރާމަވެރި ޖަމާއަތްތައް ނައްތާލަން ދިއުމުގެ ފުރިހަމަ ކޮންޓްރޯލް އަލްގޯލާނީއަށް ހޯދުމުގެ މަގު ތަނަވަސްވެގެން ދިޔައެވެ. އޭގެ އެއް އަހަރު ފަހުން، އޭނާގެ އިއްތިހާދު އަނެއްކާވެސް ހަޔާތު ތަހްރީރު އަލް ޝާމްގެ ނަމުން ރީބްރޭންޑްކޮށް، އެ ޖަމާއަތްތައް އެއްކޮށްލުމުން، ސޫރިޔާގެ ހުޅަނގު އުތުރުގެ އިދްލިބް ޕްރޮވިންސްގައި އަލް-ގޯލާނީގެ ބާރު ވަރުގަދަވެގެން ދިޔައެވެ.

އޭގެ ފަހުން އެޗްޓީއެސް އިން ވަނީ އެ ޖަމާއަތާ ދެކޮޅު ހެދި މިނިވަން އިސްލާމީ ހަނގުރާމަވެރިންނާ ކުރިމަތިލާ، ސީރިއާގެ ހުޅަނގު އުތުރުގައި އެންމެ އިސް ބާރެއްގެ ގޮތުގައި އަލް ގޯލާނީ އާއި އޭނާގެ ޖަމާއަތަށް އިތުރު ހިތްވަރެއް ލިބި، ދަގަނޑު މުށިގަނޑަކުން ވެރިކަން ކުރުމުގެ ގާބިލުކަން ލިބިފަ އެވެ.

އޭނާގރ ބާރު ގަދަވެ، އަލްގޮލާނީ، މަދު ބަޔަކު ހީވެސް ނުކުރާފަދަ ބަދަލުތަކެއް ގެންނަވައިފިއެވެ. އޭނާގެ އަސްކަރީ ފޭރާމުގެ ބަދަލުގައި ގަމީހާއި ފަޓުލޫނު އެޅުއްވުމަށްފަހު ދީނީ ޓޮލަރެންސް އާއި ޕްލޫރަލިޒަމްއަށް ގޮވަން ފެއްޓެވިއެވެ.

އޭނާ ވަނީ މީގެ ކުރިން ނުސްރާ ފްރަންޓުން އަމާޒުކުރި އިދްލީބުގެ ޑްރޫޒް ކޮމިއުނިޓީއަށް އިލްތިމާސްކުރައްވައި، ތުރުކީގެ ތާއީދު ލިބޭ ލަޝްކަރުތަކުން ޝަހީދުވި ކުރުދީންގެ އާއިލާތަކަށް ޒިޔާރަތްކުރައްވާފައެވެ.

އޭނާ އެންމެ ފުރަތަމަ އިންޓަވިއު ކުރީ 2021 ވަނަ އަހަރު ޕީބީއެސްއާ ބެހޭ ގޮތުން އެމެރިކާގެ ނޫސްވެރިއަކަށެވެ. ބްލޭޒާއެއް ލައިގެން، ކުރު އިސްތަށިގަނޑު ފަހަތަށް ޖައްސައިގެން، މިހާރު މާ މަޑުމައިތިރި ކޮށް ވާހަކަ ދެއްކެވި އެޗްޓީއެސްގެ ލީޑަރު ވިދާޅުވީ އޭނާގެ ޖަމާއަތަކީ ހުޅަނގަށް އެއްވެސް ނުރައްކަލެއް އޮތް ޖަމާއަތެއް ނޫން ކަމަށާއި އެ ޖަމާއަތާ ދެކޮޅަށް އަޅާފައިވާ ދަތިކުރުމުގެ ފިޔަވަޅުތަކަކީ ބޭއިންސާފެއް ކަމަށެވެ.

އާދެ، ހުޅަނގުގެ ސިޔާސަތުތަކަށް ވަރަށް ބޮޑަށް ފާޑުކިޔަނީ،" އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ. "އެކަމަކު ސީރިއާއިން އެމެރިކާ އާއި ޔޫރަޕާ ދެކޮޅަށް ހަނގުރާމައެއް ކުރަން، އެއީ ހަގީގަތެއް ނޫން. ހަނގުރާމަކުރަން ބޭނުންވާ ވާހަކަ އެއް ނުބުނަމެވެ.