އިސްލާމް ދީނުގެ ބިންގާ ދެނެގަންނަމާ

ޒިންމާދާރު މުސްލިމެއްގެ މައްޗަށް އެންމެ ފުރަތަމަ ވާޖިބުވެގެންވަނީ އިސްލާމްދީން އޭގެ މައްޗަށް ބިނާވެގައިވާ ކަންތައްތައް ދަސްކުރުމެވެ.

މުސްލިމަކު އޭނާ ދީނުގެ މަތީ ސާބިތުވުމަށް މަސައްކަތްކުރާނަމަ އޭނާގެ ދީން ރަނގަޅަށް ދެނެގަނެ ފަހުމްވުމާއި، އޭނާގެ ޢަމަލުތައް އެތެރެއިންނާއި ބޭރުފުށުން އިޙްލާސްތެރިކަމާއި އެކު ﷲ އަށް ޚާލިޞްކުރަން ދަސްކުރުމާއި އަދި ޝަހާދަތުގެ ދެކަލިމައިގެ މާނަ ރަނގަޅަށް ދަސްކުރުމަކީ އޭނާއަށް ލާޒިމްވެގެންވާ ކަމެކެވެ. ﷲ އެއްކައުވަންތަކަމާއި، އެކަލާނގެއަށް އިޙްލާސްތެރިވުމާއި އަދި އަޅުކަންތައް ހަމައެކަނި އެކަލާނގެއަށް ޙާލިޞްކުރުން، މި ކަންކަން ޤަބޫލުކުރުމަކީ ހައްޤު މަގެވެ. މިއީ އިސްލާމްދީނުގެ އަސްލެވެ. އަދި ބިންގާއެވެ.

ތައުހީދުގެ ޢިލްމަކީ ހުރިހާ ރުކުންތަކެއްގެ ބިންގާއެވެ. އިސްލާމްދީނުގެ ބިންގާ ކުރިންވެސް ފާހަކުރި ފަދައިން އެއީ ﷲ މެނުވީ އަޅުކަންކުރުން ހައްގުވެގެންވާ އެއްވެސް އިލާހަކު ނުވާކަމާއި މުހައްމަދުގެފާނީ ﷲގެ ރަސޫލާކަން ގަބޫލުކުރުމެވެ. ތިބާގެ މައްޗަށް މުސްލިމަކަށްވީތީ އެނގެން ވާޖިބުވާ ކަންތައްތަކުގެ ތެރެއިން އެންމެ މުހިންމު ކަމަކީ މިއީއެވެ. އަދި މިއީ ރަސޫލުން އެންމެ ފުރަތަމަ ގޮވާލެއްވި ގޮވާލެއްވުމެވެ. އަދި ރަސޫލާ ﷺ ވެސް ގޮވާލެއްވި ކަންތައް ނުވަތަ ގެނެސްދެއްވި ރިސާލަތެވެ. އެކަލޭގެފާނުގެ ޒަމާނުގައި އުޅުން މީހުންނަށްވެސް އެކަލޭގެފާނު ގޮވާލައްވާ ދަސްކޮށްދެއްވީ އެބައިމީހުން އަޅުކަންކުރަމުން ގެންދިޔަ ބުދުތައް ދޫކޮށްލާ އެއްކައުވަންތަ ﷲ އަށް އަޅުކަން ޚާލިޞްކުރުމަށެވެ.

މިއީ ހުރިހާ ރަސޫލުބޭކަލުންވެސް އެންމެ ފުރަތަމަ ގޮވާލެއްވި ކަންތަކެވެ. އަދި ބާލިޣުވެފައިވާ ކޮންމެ މުސްލިމެއްގެ މައްޗަށް އޮތް ޒިންމާއެކެވެ. ﷲ އަށް އެކަނި އަޅުކަންކުރުމާއި ތިބާގެ ހުރިހާ ޢަމަލެއް ހަމައެކަނި އެކަލާނގެއަށްޓަކައި ކުރުމެވެ.

ﷲ ވަޙީ ކުރައްވާފައިވެއެވެ.

فَاعْلَمْ أَنَّهُ لَا إِلَٰهَ إِلَّا اللَّهُ (ސޫރަތް: މުހައްމަދު 47:19)

މާނައީ: "ފަހެ ﷲ މެނުވީ އިލާހަކު ނުވާކަން ކަލޭގެފާނު ދެނެވަޑައިގަންނަވާށެވެ!..."

وَاعْبُدُوا اللَّهَ وَلَا تُشْرِكُوا بِهِ شيئًا وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا (ސޫރަތް:ނިސާ 4:36)

މާނައީ: "ތިޔަބައިމީހުން ﷲއަށް އަޅުކަން ކުރާށެވެ! އަދި، އެކަލާނގެއަށް އެއްވެސް އެއްޗެއް ޝަރީކުނުކުރާށެވެ!އަދި، މައިންބަފައިންނަށް ހެޔޮކޮށް ހިތާށެވެ. (އިހްސާންތެރިވާށެވެ)..."

އަދިވެސް ﷲ ވަހީކުރައްވާފައިވެއެވެ.

وَلَقَدْ بَعَثْنَا فِي كُلِّ أُمَّةٍ رَسُولًا أَنِ اُعْبُدُوا اللَّهَ وَاجْتَنِبُوا الطَّاغُوتَ (ސޫރަތް: ނަހްލް 16:36)

މާނައީ: "ހަމަކަށަވަރުން، ތިމަން އިލާހުގެ ކޮންމެ އުންމަތަކަށްމެ ރަސޫލަކު ފޮނުއްވީމެވެ. އެއީ، ﷲ އަށް އަޅުކަންކުރުމަށާއި، ބުދުތަކާއި(ތާޣޫތުތަކުން) ދުރުހެލިވުމަށް އެންގެވުމަށެވެ..."

ތައުހީދަކީ ދީނުގެ ބިންގާ އަދި ރުކުނެވެ. އިސްލާމްދީނުގެ ރުކުނަކާއި މީހަކު ހިލާފުވެއްޖެނަމަ އެންމެ ފުރުތަމަ ގޮވާލަންޖެހޭނީ ތައުހީދު ގާއިމުކުރުމަށެވެ.

އިބްން ޢައްބާސްގެ އަރިހުން ރިވާވެގެންވާ ހަދީޘެއްގެ މާނައިގައިވެއެވެ.

"މުޢާޒްގެފާނު ޔަމަނަށް ފޮނުއްވާ ރަސޫލާ ﷺ ހަދީޘްކުރެއްވިއެވެ. ﷲ މެނުވީ އަޅުކަންކުރުން ހައްގު އެހެން ފަރާތެއް ނުވާކަމަށް ހެކިވުމަށާއި ތިމަންކަލޭގެފާނަކީ ﷲގެ ރަސޫލާކަމަށް ހެކިވުމަށް އެބައިމީހުންނަށް ދަޢުވަތު ދޭށެވެ. އަދި އެބައިމީހުން ތިބާއާއި ތަބާވެއްޖެނަމަ ފަސް ނަމާދު ރެއާއި ދުވާލު (24 ގަޑިއިރު ތެރޭގައި) ކުރުމަށް ﷲ ކަނޑައަޅުއްވާފައިވާކަން ދަސްކޮށްދެއްވާށެވެ. އަދި އެކަމަށް އެބައިމީހުން ތަބާވެއްޖެނަމަ އެބައިމީހުންގެ މުދަލުން ޒަކާތް ނެގުމަށާއި އެބައިމީހުންގެ ތެރެއިން މުއްސަދިންގެ އަތުން ޒަކާތް ނަގައި ފަޤީރުންނަށް ބެހުމަށް ﷲ ޝަރުޢުކުރެއްވިކަން (ވާޖިބުކުރެއްވިކަން) ދަސްކޮށްދެއްވާށެވެ."

(ޞަޙީޙް ބުޚާރީ 1395)

ޢިލްމުވެރިންވަނީ ޝަހާދަތުގެ ދެކަލިމަ އުނގެނުމަކީ މުސްލިމެއްގެ މައްޗަށް އޮތް އެންމެ ފުރަތަމަ ވާޖިބުކަމަށް އިއްތިފާގެވެވަޑައިގެންފައެވެ.

އިމާމް އިބްން ޢަޒީޒް ލިޔުއްވާފައިވެއެވެ.

"ތައުހީދު، އެއްކައުވަންތަކުރުމަކީ ކަންކަމުގެ ފެށުމާއި ނިމުމެވެ. މީގެން ދޭހަވާ މާނައަކީ ﷲ އެއްކައުވަންތަކަން ގަބޫލުކުރުމެވެ. އެކަލާންގެ އެއްކައުވަންތަކުރުން ތިން ބަޔަކަށް ބެހެއެވެ. ފުރަތަމަ ކަމަކީ އެކަލާންގެ ޒާތުފުޅަށް ނިސްބަތްވާ ސިފަފުޅުތަކާއި(އަސްމާ ވައްޞިފާތު) ގުޅުންހުރިކަންކަމެވެ. ދެވަނައީ، އެކަލާނގެ އުލޫހިއްޔަތެވެ. މާނައަކީ ، އަޅުކަންކުރަން ޖެހޭނީ ހަމައެކަނި ﷲ އަށެވެ. އަދި އެކަލާނގެއަށް އަޅުކަންކުރުމުގައި އެއްވެސް ޝަރީކަކު މެދުވެރި ނުކުރެވޭނެކަމެވެ. ތިންވަނައީ، އެކަލާނގެ ރުބޫބިއްޔަތެވެ. "މާނައަކީ ހުރިހާ ތަކެއްޗެއް ހަލްގުކޮށް އުފެއްދެވީ ހަމައެކަނި އެކަލާނގެއެވެ.